آداب دعا برای خود نزد پروردگار
شاید باید بگوییم یکی از مهمترین دغدغه هایی که بیشتر مسلمانان درگیر آن هستند، عدم آگاهی از آداب دعا کردن برای استجابت خواسته هایشان است. همه ما می دانیم که دعا کردن تنها راه مومنان برای برقراری ارتباط با خدا است. انسان ها در هر شرایطی نیاز دارند که با خدای خود راز و نیاز کرده و دعا کنند. حال اگر در مورد آداب آن اطلاعاتی نداشته باشند، ممکن است دعاهایشان مستجاب نشود؛ که این خود باعث دلسردی آنها خواهد شد.
با وجود آنکه درهای رحمت الهی همیشه به روی بندگان باز است، اما اگر بندگان خدا صادقانه و مخلصانه به درگاه حق دعا نکنند، نمی توانند شاهد اجابت دعاهایشان باشند. خداوند به بندگانش وعده داده است که پاسخ آنها را خواهد داد. اما آیا در هر حال و هر شرایطی خدا دعای بندگانش را اجابت می کند؟ باید بگوییم خیر. بیشتر انسان ها هم این مسئله را می دانند و همواره درگیر آن هستند که باید چه آدابی را رعایت کنند که دعاهایشان اجابت شود.
آداب دعا را باید در چندین مورد بیان کنیم. اگر انسان ها در چنین شرایطی باشند و دعا کنند، دعایشان اجابت خواهد شد (ان شاءالله).
این موارد را باید چنین بیان کنیم:
1. حضور قلب داشتن
2. امیدوار بودن
3. فروتنی و خاضع بودن
4. اعتقاد داشتن به قدرت خداوند و شناخت او
5. پرهیز کردن از گناه به ویژه آبروی مسلمانی را بردن یا ستم مالی بر کسی روا داشتن
6. قطع امید کردن از همه و تنها امید بستن به خدای متعال
7. گریستن و توسل کردن به خداوند
اهمیت رعایت آداب دعا و استجابت آن
دنیا پر از انسان هایی است که در همه حال به خداوند نیاز دارند. بسیاری در لحظات سختی قرار دارند و برخی دیگر در اوج خوشبختی به یاد خداوند هستند. برخی در اوج غم دعا می کنند و برخی دیگر در اوج شادی دست شکر به سمت خدای خود بلند می کنند. در تمامی این حالات آنچه باید جدی گرفته شود و به آن توجه کرد، رعایت آداب دعا کردن است.
خداوند به بندگان خود فرموده است که در پنهان دعا کنید تا اجابت کنم شما را. این بدان معنا است که انسان ها با دعا کردن پنهانی از ریا دور می شوند. از سوی دیگر، مگر نه آنکه آدمی باید در خفا با معشوق خود سخن گوید؟ پس بهترین حالت برای دعا کردن خلوت گزیدن و پنهان شده از نظر دیگران است. آنجاست که خداوند بهتر صدایمان را خواهد شنید و دعایمان را اجابت خواهد کرد.
هر چه آداب دعا بیشتر توسط انسان ها رعایت شود، نتیجه ای که به دست می آید رضایت بخش تر خواهد بود. همچنین انسان ها باید همواره به یاد داشته باشند که در برابر حق تعالی قرار دارند. از این رو برای دعاهای خود اصرار و پافشاری نکنند. دعا کردن خیلی زیباست. اما زمانی که با اصرار و پافشاری همراه شود، آزار دهنده می شود. پس نباید بیش از حد چیزی را از خدا خواست.
بهترین زمان دعا نزد خداوند متعال
تقویم پر از روزهایی است که خاص هستند و می توان آنها را بهترین زمان ها برای دعا کردن در نظر گرفت. مثلا دعا کردن در شب و روز جمعه بی نهایت عالیست. مثلا دعا کردن در وقت نماز عشاء بسیار مجرب است. دعا کردن آخر شد تا طلوع فجر، بین طلوعین، شب های قدر، نیمه شعبان، شب اول رجب، عید قربان، عید فطر، روزهای بارانی و روزهای عالی دیگر.
هر یک از این زمان ها اگر تمام آداب دعا رعایت شود، بهترین زمان ها برای دعا کردن خواهند بود. در بیشتر کتاب های دعا همچون مفاتیح الجنان، کتاب دعای ارتباط با خدا و دیگر کتاب های مذهبی از این زمان های خاص یاد شده است. عالمانی که این نوع کتاب ها را برای دعا انتخاب می کنند، هر دعایی را در شب مخصوص به خود می خوانند. با این اقدام در همان شب مخصوص، دعای مخصوصی را بیان می کنند که احتمال اجابت شدنش بیشتر باشد.
پس زمانی که تمایل داشته باشید به درگاه حق تعالی دعا کنید، بهتر آن است که زمان مناسب را انتخاب نمایید. برخی زمان ها آنقدر ارزشمند هستند که حتی خداوند هم در آن زمان ها می گوید بندگان من دعا کنید تا اجابت کنم شما را. پس باید از این زمان ها بهترین استفاده را برد و با نهایت خلوص به درگاه حق دعا کرد.
باید به چه صورت دعا کرد تا اجابت شود؟
ممکن است برای شما هم این سوال مطرح شود که انسان باید به چه صورت دعا کند تا دعای او مستجاب شود؟ معمولا علمای بزرگ اسلام می گویند دعا کردن باید خالصانه باشد. به این صورت که فرد دعا کننده گویی کودکی است که در برابر والدین خود قرار گرفته و تقاضایی دارد. باید به همین اندازه بی ریا و خالصانه در برابر خداوند ظاهر شده و دعا کرد.
همچنین در آداب دعا آمده است که باید به زبان خودمانی و ساده با خدای خود صحبت کرد. گویی دوست صمیمی تان را در برابر خود نشانده اید و هر آنچه نیاز دارید را برای او بیان می کنید. البته این نکته را هم در نظر داشته باشید که در زمان دعا کردن باید تصمیم نهایی را به او بسپارید. زیرا خداوند خیر و صلاح شما را بهتر از خودتان می داند و بسته به آن دعایتان را اجابت خواهد کرد.
همیشه به یاد داشته باشید که در کنار درخواست های خود، برای دیگران هم دعا کنید. همواره به مهربانی و عظمت خداوند بیندیشید و بدانید که هیچ برگی از درخت نخواهد افتاد مگر به اذن او. پس با تمام وجودتان به بزرگی خداوند توکل کنید و هر آنچه نیاز دارید را به او بسپارید. بعد از آن صبور باشید منتظر معجزه ای که در زندگی شما رخ خواهد داد. بدون تردید آن رو فرا خواهد رسید و دعای شما مستجاب خواهد شد.
آداب دعا برای اموات و درگذشتگان
دعا کردن و به یاد اموات بودن در اسلام بسیار تاکید شده است. زیرا اموات و درگذشتگان دستشان از دنیا کوتاه است و دیگر قادر نیستند در سرنوشت خود تغییری ایجاد کنند. تنها راه نجاتی که دارند، دعایی است که انسان های زنده به روح آنها در دنیای دیگر هدیه می دهند. پس دعا کردن برای اموات را نباید نادیده گرفت. شاید بیشمار عزیزانی در دنیای دیگر چشم انتظار یاری از جانب شما باشند.
برخی از مردم جامعه با خرید قرآن سی پاره یا درخواست چاپ قرآن حزبی برای اموات، آنها را به مساجد و زیارتگاه ها هدیه می کنند؛ تا انسان هایی که از آنها استفاده می کنند، دعایی نثار روح متوفی نمایند. اما برخی دیگر با خرید کتاب های دعا، در منزل برای آنها دعا می کنند. البته هیچ دعایی برای اموات و درگذشتگان بهتر از قرآن خوانی نیست. با این حال می توان دعاهای دیگری را نیز همچون زیارت عاشورا خوانده و هدیه به روح درگذشتگان نمود.
بدون تردید هرگونه عمل خیری که نثار روح درگذشتگان شود، برای آنها در عالم برزخ تاثیرگذار خواهد بود. حتی در روایات بسیاری داریم که ائمه بیان نموده اند خواندن اذکار و قرائت سوره های خاص همچون سوره یس، واقعه، الرحمن، احزاب، صافات و … می تواند گشایش بسیاری در دنیای برزخ مردگان ایجاد کند.
پس با رعایت آداب دعا و قرائت قرآن، روح درگذشتگان را نیز به آرامش برسانید. بدون تردید این عمل خالی از لطف و برکت از سوی خداوند تبارک و تعالی نخواهد بود. زیرا خداوند بر هر چیزی آگاه است و بهتر از خودمان از دلهایمان با خبر است. می توان برای تهیه بهترین کتاب های دعا و قرآن، از فروشگاه کتاب هادی بازدید کرد و با بهترین قیمت به کتاب های مذهبی مورد نیاز دسترسی یافت.